1904 Ένοπλος
Μακεδονικός Αγώνας
Ορθόδοξη πίστη-παιδεία-καπνεμπόριο:
κινητήριες δυνάμεις για αγώνες
Ο Ελληνισμός και αυτό το
διάστημα υπερέχει με τις δραστηριότητες του στο εμπόριο, στις τέχνες, στις
επιστήμες, στον πολιτισμό. Όλος ο πλούτος είναι στα χέρια των Ελλήνων, που
πλειοψηφεί και πληθυσμιακά. Λίγοι Βούλγαροι από τα γύρω χωριά εργάζονται
χειρωνακτικά στους Τούρκους μπέηδες και στους Έλληνες γαιοκτήμονες. Στο εμπόριο
επιδίδονται και οι Εβραίοι της ευρύτερης περιοχής.
Η περιοχή της Αν. Μακεδονίας
στα χρόνια της επανάστασης του 1821 παρουσίασε αγωνιστές, και κυρίως
αρματoλούς, αλλά όμως λόγω του ότι τα τουρκικά στρατεύματα κατέπνιγαν γρήγορα
τις εξεγέρσεις στην ευρύτερη περιοχή, κατέφυγαν οι περισσότεροι στο Νότο.
Αγωνίζονται εδώ στη Θεσσαλία, στα νησιά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας για την
απόκτηση της πολυπόθητης ελευθερίας. Γι’ αυτό και στα δύσκολα χρόνια του Μ.
Αγώνα θα προστρέξουν Κρητικοί και άλλοι Νοτιοελλαδίτες αδελφοί για το δίκαιο
αγώνα των Μακεδόνων.
Αναφέρονται Δοξατινοί. που
αγωνίστηκαν αυτήν την εποχή.
Πολλοί από αυτούς ήταν της ομάδας του Κωνσταντίνου
Νταή, «καπετάν Τζάρα» στο Παγγαίο. Αναφέρεται στην ομάδα ο Δημήτρης Κομήτης ή
Κυριακού από το Δοξάτο.(η έντονη ζωηράδα του τον μετονόμασε σε Κομήτη).
Ο Θωμάς Βογιατζής και τα παιδιά του
Αθανάσιος, Μιχαήλ, Νικόλαος και Κλεάνθης. Με τον Κλεάνθη αναφέρονται ο Γεώργιος
Αργυριάδης, ο Ωρολογάς και ο πρόεδρος της κοινότητας.
Ακόμη αναφέρονται: Θασίτης Αγγελος, Αθανάσιος
Βογιατζής, Θεόδωρος Τζήμου, Θεόδωρος Αργυριάδης, Χατζηδημητρίου
Δημήτριος,Χατζηβασιλείου Αναστάσιος, Σπύρος Μπαζίνας, Λάμπρου Κώστας, Νίκος
Κώνστας, Αριστοτέλης Γιαννάκης, Κερκωστάκης της Λεμονιάς και Βασίλης της
Μαρούδας, Προδρόμου Νικόλαος, Τζήμος Δημοσθένης, Χατζηβασιλείου Διονύσιος και
Αργυριάδης
Χριστόδουλος.
Σίγουρα είναι και
άλλοι που δεν αναφέρονται γιατί δεν καταγράφηκαν.
Χατζηδημητρίου Δημήτριος σπούδασε στη Σμύρνη, μέλος
της Δημογεροντίας στο Δοξάτο συνεργάστηκε με τον Παύλο Μελά και φυσικά με τον
Μητροπολίτη Χρυσόστομο. Στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου και κατά την
παρουσία των Γάλλων στρατιωτών δούλευε ως διερμηνέας. Διώχτηκε κατά τη δύσκολη
εποχή του 1916-18 οδηγούμενος με την απειλή σπαθιών προς την Καβάλα και από
εκεί στο Βόλο, από όπου δεν επέστρεψε.
Χατζηβασιλείου Αναστάσιος, έμπορος καπνομεσίτης
έδρασε κατά το Μακεδονικό Αγώνα. Με τη σύζυγό του Ελένη απέκτησαν 14 παιδιά.
Συγκέντρωναν τα καπνά σε μεγάλες καπναποθήκες που υπήρχαν μέσα στο κέντρο του Δοξάτου.
Εκτοπίστηκε ως όμηρος και αυτός το 1916-1918. Ο υιός Ευάνθης παρέμεινε στο
Δοξάτο ως καπνομεσίτης. Υπήρχαν εμπορικά μαγαζιά κάτω από την οικία τους, από
τα οποία πέρασαν αρκετοί έμποροι. Στην αυλή τους δημιουργήθηκε μια
γαλακτοκομική επιχείρηση από Ηπειρώτες ειδικούς.
1908-1909: Από τα πρώτα σωματεία που ιδρύονται μετά τις πολιτικές εξελίξεις
είναι και των Ντενξήδων (dengthi), δεματοποιοί, με πλούσιο κοινωνικό και
εθνικό έργο. Εισφέρουν στο λαχείο του στόλου και ενισχύουν παιδιά καπνεργατών
για να σπουδάσουν. Αποκλείονται οι «πασταλτζήδες» και οι γυναίκες.
Αργότερα στο Δοξάτο οι
γυναίκες μαθαίνουν τη δύσκολη αυτή τέχνη (της δεματοποίησης του καπνού) για τις
ανάγκες της δικής τους παραγωγής.
Δημοτικό τραγούδι του
Δοξάτου αναφέρεται στο γνωστό για την εποχή επάγγελμα, εξαιτίας του υψηλού
ημερομισθίου στα καπνομάγαζα.. Όπως αναφέρει, ο Χρ. Μαργαρίτης οι ντενξήδες
συγκέντρωναν την προσοχή των κοριτσιών, όταν δούλευαν ακόμη και στα σπίτια.
Χαρακτηριστικές είναι οι στιγμές κοινωνικότητας και συντροφικότητας «στο Μπούρλιασμα»
και στο «Παστάλι». Ακούγονται τραγούδια Μακεδονίτικα πολλά από αυτά είναι εμπνευσμένα από τις
τοπικές ασχολίες (αμπέλι, καπνά και άλλα).
Απόσπασμα από την εργασία της ΜΑΡΙΑΣ ΣΤΥΛΙΔΟΥ
Η Οικονομία του Δοξάτου στις αρχές του 20ου αιώνα
στην Δ΄Επιστημονική Συνάντηση. Δράμα 16-19 Μαΐου 2002
νεότερες εργασίες στα πρακτικά των ημερίδων του Δοξάτου και κυρίως του 2007, αλλά και του 2013
 |
| Κερκωστάκης της Λεμονιάς |
 |
| Ο Γιώργος Θεοφανίδης φέρνοντας το ανάλογο βιβλίο και την φωτογραφία από την οικογένεια του Σάκη Ζάπρα στον Πολιτιστικό Σύλλογο Δοξάτου |
 |
από έκθεση του στρατού στην Αλεξανδρούπολη      |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου