ομιλία για 41 2019

«Δοξάτο ιερή πόλη της Μακεδονίας που δεν της ζήτησε κανείς μέχρι σήμερα συγνώμη».

Σεβασμιότατε, εκπρόσωποι της ελληνικής πολιτείας , στρατού, αστυνομίας και πυροσβεστικής, κύριε δήμαρχε, κ. συνάδελφοι, οικείοι των ηρώων κατοίκων του Δοξάτου. κυρίες και κύριοι, αγαπητοί μαθητές. 

Πιστοί κάθε χρόνο στη συνάντηση αυτή, στη συνάντηση με την ιστορία. Στον τόπο της θυσίας των κατοίκων του Δοξάτου. Στον τόπο των Ηρώων της μαρτυρικής αυτής  κώμης.

Και μάλιστα όπως χαρακτηρίζεται «ως μόνιμα μαρτυρικής».

Για χρόνια ακούμε την ιστορία της θυσίας, είδαμε αναπαραστάσεις, ακούσαμε ομιλίες, ακούσαμε μαρτυρίες επιζώντων και έγιναν προσπάθειες καταγραφής και αναλύσεις των γεγονότων, των γεγονότων της Δράμας, του Δοξάτου, των Κυργίων της Χωριστής και των άλλων χωριών της περιοχής του κάμπου. Της κοινής ιστορίας των χρόνων αυτών, αλλά και της μοναδικότητας των κατοίκων του Δοξάτου που μόνο αυτοί σε όλο τον κόσμο  είχαν το θλιβερό προνόμιο να βιώσουν μέσα σε τρεις δεκαετίες: τρεις κατακτητικές εισβολές, δύο ολοκαυτώματα, δύο ομηρίες, πείνα κατοχή και συστηματική εξόντωση του  πληθυσμού σε βαθμό γενοκτονίας.

Στις 30 Ιουνίου 1913 λίγο πριν την πολυπόθητη ελευθερία μετά από πολλούς αιώνες σκλαβιάς το πρώτο ολοκαύτωμα και η πλήρης καταστροφή του Δοξάτου. Στα 1916 με 1918 όλοι οι κάτοικοι της περιοχής βιώνουν την σκλαβιά, την πείνα την ομηρία με καταναγκαστικά έργα  και τον θάνατο. Κάποιοι θέλουν τη μέρα αυτή και ως ημέρα μνήμης και αυτής της περιόδου της Β΄ κατοχής από τα βουλγαρικά στρατεύματα.

Τον Σεπτέμβριο λοιπόν του 1941 πληρώνουν όπως πάντα οι κάτοικοι του Δοξάτου βαρύ φόρο αίματος.

 Στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και αφού οι κάτοικοι του  Δοξάτου πολέμησαν και αντιστάθηκαν στα βουνά της Β. Ηπείρου και της Μακεδονίας, χωρίς να νικηθούν αναγκασμένοι όμως να παραδοθούν,  γνώρισαν την βία και την κατοχή όχι από τους Γερμανούς κατακτητές , αλλά τους βόρειους γείτονές , που για μια ακόμη φορά πέρασαν τα σύνορα και κατευθύνθηκαν προς της θάλασσα! Το αιώνιο όνειρό τους.

Μπροστά τους κάστρο απόρθητο το ηρωικό Δοξάτο και οι κάτοικοί του. Ακμάζουσα κώμη με λαμπρά οικοδομήματα και περικαλλή Ιερό Ναό. Εκπαιδευτήρια στα οποία φοιτούσαν οι νέοι του Δοξάτου.   Είναι όμως μόνο αυτό η αιτία αυτής της εμμονής με το Δοξάτο, δηλαδή:

Η οικονομική ευμάρεια που απορρέει από την καλλιέργεια  και το εμπόριο του καπνού!

Ή «προκαλούν»  και άλλα καθαρά εθνικά χαρακτηριστικά των κατοίκων του Δοξάτου:

Όπως η επιμονή τους  στην ελληνική γλώσσα και στην ελληνική Ορθοδοξία και η συμμετοχή τους   στους απελευθερωτικούς αγώνες τους έθνους, στον Μακεδονικό Αγώνα και στους Βαλκανικούς Πολέμους.  Αλλά και στους άλλους πολέμους έδωσε το Δοξάτο παλικάρια που αναγράφονται στις πλευρές του μνημείου των σφαγιασθέντων του 1913 μαζί με τους αποβιώσαντες ομήρους του 1916-18.

Και το πιο παράδοξο για τους κατακτητές : Μετά από κάθε κατακτητική εισβολή και εξόντωση του ανδρικού πληθυσμού αφήνουν πίσω τους ερείπια και τις γυναίκες που κρατούν μόνες τους τη δύσκολη καλλιέργεια του καπνού, το νοικοκυριό και την ανατροφή των παιδιών. Και όταν επιστρέφουν μετά από λίγα χρόνια ξαναβρίσκουν μια ακμάζουσα κώμη που ανασταίνεται επί των ερειπίων που άφησαν.

Σεπτέμβριος του 1941 η περιοχή όλη δοκιμάζεται και οι κάτοικοι του Δοξάτου βιώνουν τα πάνδεινα. Με βίαιο εκβουλγαρισμό σε όλους τους τομείς, αλλά κυρίως στην οικονομία, στην Παιδεία και στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

Και εδώ βρίσκεται και η διαφορά μεταξύ ιταλικής, γερμανικής και βουλγαρικής κατοχής. Οι Ιταλοί και οι Γερμανοί αναγνώριζαν ότι βρίσκονται σε μια ξένη χώρα ως δύναμη κατοχής, ενώ οι Βούλγαροι προπαγάνδιζαν ότι βρίσκονται σε «απελευθερωμένο βουλγαρικό έδαφος» και σκόπευαν να μείνουν οριστικά. Αυτή η νέα  βουλγαρική κατοχή υπήρξε πολύ χειρότερη από τις 2 προηγούμενες.

Πείνα, στερήσεις, κακουχίες, ξυλοδαρμοί και καταναγκαστικά έργα. Δήμευση περιουσιών και εκτοπισμοί των μορφωμένων, των εμπόρων και των κληρικών. Πρόσφυγες για άλλη μια φορά ακόμη περνούν το όριο του Στρυμόνα, για μια άλλη Ελλάδα κατοχική, αλλά καλύτερη και πιο ανθρώπινη.

Κι αυτοί που έμειναν έμελλε να γίνουν λύτρο αντί πολλών.

Να πληρώσουν για όλους! Αντίποινα για μια εξέγερση! Από τις πρώτες στην Ευρώπη, αλλά πολύ πρώιμη και ανοργάνωτη!

Σημείο αντιλεγόμενο θα έλεγε κανείς στην ιστορία! Γιατί και κάποιοι πίστεψαν! Πίστεψαν  στην πολυπόθητη ελευθερία! Έφυγαν όμως …και πλήρωσαν όσοι έμειναν! Και εμείς θα σταθούμε σήμερα σ’ αυτούς στους δικούς μας ήρωες!

Αυτόν τον ηρωισμό θα αναλύσουμε. Όπως σωστά γράφεται δεν ήταν εκπαιδευμένοι στρατιώτες, ούτε έφεραν όπλα, απλοί κάτοικοι ήταν,  καπνοκαλλιεργητές που είχαν μεγαλώσει οι περισσότεροι σε οικογένειες που είχαν χάσει προσφιλή πρόσωπα στο πρώτο ολοκαύτωμα του Δοξάτου, που έζησαν μια άλλη ορφάνια και αυτό τους είχε χαλυβδώσει το φρόνημα, την πίστη στον Άγιο του τόπου. Ανάμεσά τους και άνθρωποι της προσφυγιάς τώρα, που έζησαν κι αυτοί άλλους αγώνες, εξορίες και διωγμούς.

Παιδιά που φοίτησαν στο σχολείο, στα εκπαιδευτήρια του Δοξάτου με το φρόνημα της αγάπης για την Πατρίδα και την ελληνική ορθόδοξη εκκλησία, που τους άφησε ως παρακαταθήκη ο Άγιος από Δράμας και μετέπειτα Σμύρνης Χρυσόστομος.

Άνθρωποι απλοί που όρθωσαν το ανάστημά τους μπροστά στα πολυβόλα. Γι’ αυτούς δεν υπήρχε δίλημμα μπροστά στο θάνατο. Επιλογή τους ήταν ο θάνατος από την ατιμωτική δήλωση «αν είναι Βούλγαροι». Δεν αρνήθηκε κανείς την Ελληνικότητα του, δεν λιποτάκτησε κανείς, δεν λύγισε κανείς. Δεν αντιστάθμισε τη ζωή με τον ανελεύθερο τρόπο ζωής, την υποταγή και τη δουλοπρέπεια.

Δεν αντάλλαξε κανείς τη ζωή του αρνούμενος την Ελληνικότητά του, δεν λιποτάκτησε κανείς, επιλέγοντας συνειδητά την ελευθερία και την αξιοπρέπεια από τη δουλεία και την υποταγή σε τυραννικά φασιστικά καθεστώτα.

 Επιλογή τους η αξιοπρέπεια και ο έντιμος θάνατος. Και πλήρωσαν μάλιστα και οι δικοί τους τα φυσίγγια εκτέλεσης τους!

Σήμερα τιμάμε αυτή τη θυσία των ηρώων, που έδωσε στον τόπο μας το γνώρισμα του ηρωικού και τον ανέδειξε ως σύμβολο όχι μόνο στην περιοχή, αλλά και στα πέρατα του κόσμου, όπου ζει κάθε ελεύθερη ψυχή του Δοξάτου.

Γι’ αυτό η πολιτεία τίμησε τη θυσία με πολλούς τρόπους.

Η Ελληνική πολιτεία τίμησε το Δοξάτο και τους κατοίκους του και σύμφωνα με το Β./ (ΦΕΚ 68/1949 τ.Α) η κοινότητα Δοξάτου αναγνωρίστηκε “τιμής ένεκεν” σε Δήμο Δοξάτου.

Το 1945 με Βασιλικό Διάταγμα απονέμεται στο Δοξάτο Πολεμικός Σταυρός Α΄ Τάξεως.

Το 1985 η Ακαδημία Αθηνών απονέμει στο Δήμο χρυσό μετάλλιο.

Και το 1998 χαρακτηρίστηκε ως «Μαρτυρική Πόλη» με προεδρικό Διάταγμα.

Και σήμερα ζητούμε:

-Την αναγνώριση της γενοκτονίας του πληθυσμού του Δοξάτου,

-Επιστροφή των όποιων αρπαγέντων κειμηλίων και εγγράφων  (αναφέρονται τα κλαπέντα μουσικά όργανα της φιλαρμονικής Δοξάτου «οι Φίλιπποι».

-Επίσημη συγγνώμη από τους κατακτητές.

-Να γίνει Κέντρο Μνήμης της βουλγαρικής θηριωδίας στην Α. Μακεδονία και Θράκη στο Δοξάτο.

Μνήμη των  Ολοκαυτωμάτων. Μνήμη  ζωής πολλών ανθρώπων, σφραγισμένη με βασανιστήρια, εγκλεισμούς, ξεριζωμούς, στερήσεις, τραγωδία, ορφάνια και θάνατο». Μνήμη Ζώσα και Σύμβολο της ιστορίας του τόπου  το Δημοτικό Σχολείο Δοξάτου.

Ο θρήνος το κλάμα για τον άδικο θάνατο, η απόγνωση μπροστά στην χηρεία και στην ορφάνια, αλλά και η γέννα του αγοριού μέσα στο σχολείο φανερώνουν τη συνέχεια της ζωής, το πάλεμα με την αντιξοότητα και το παράδοξο του κατακτητικού πολέμου και η νίκη της ζωής. Η νίκη του δίκαιου απέναντι στην μεγάλη αδικία.

Οι γυναίκες του Δοξάτου  μαυροφορεμένες, ξερακιανές, ταλαιπωρημένες,  σκληραγωγημένες εδώ και πολλά χρόνια, ορθώνονται και πάλι περήφανες, χαλυβδώνεται το φρόνημα και οι συνειδήσεις και συμβάλλουν αυτές και το έργο τους τα μέγιστα στην ανόρθωση και πάλι του τόπου.  Σύμβολο κι αυτές της Ανάστασης και της Αναδημιουργίας.

Σήμερα εμείς οι νέοι του Δοξάτου διατρανώνουμε σε κάθε μας εκδήλωση, στην καθημερινή  ζωή τα ίδια ειρηνικά συναισθήματα, που μας κληροδότησαν οι παππούδες μας, με  βαριά παρακαταθήκη τη θυσία .

 Χρέος να  τη διαφυλάξουμε με: Αγάπη , ελευθερία, αξιοπρέπεια και καταδίκη κάθε ολοκληρωτικής σκέψης.

Για να μην ξαναζήσουμε παρόμοιες καταστάσεις, γιατί:

Οι ήρωες που θυσιάστηκαν εδώ και έγιναν ολοκαύτωμα είχαν εφόδια

την Ορθόδοξη πίστη, την Ελληνική γλώσσα και την εθνική συνείδηση και κατάφεραν

να αντισταθούν σε κάθε μορφή βίας και επεκτατισμού.

Γι’ αυτό και εμείς ακολουθώντας το παράδειγμα τους σήμερα

Πορευόμενοι ειρηνικά συγχωρούμε αλλά δεν λησμονούμε!